Ontdek Westkapelle
Geschiedenis van Westkapelle
Vroegste geschiedenis
Westkapelle kent een lange geschiedenis die begint bij de Romeinen. In de 7e eeuw zou Willibrord hier zijn geland, wat het dorp een religieuze status gaf. In de middeleeuwen werd het een welvarende plaats met visexport naar Antwerpen. De stadsrechten van 1223 markeerden het begin van de bloeiperiode. Door stormvloeden, zoals die van 1404, werd de zeewering vaak herbouwd. In de Tachtigjarige Oorlog koos het dorp de kant van Oranje. Spaanse troepen verwoestten echter de kerk en de laatste schepen. Na de oorlog raakte de zeehandel in verval. In de 19e eeuw was er veel armoede. Veel gezinnen emigreerden naar Amerika. Toch bleef Westkapelle standhouden als dijkwerkersdorp met een sterke identiteit.
WOII & bombardement
De Tweede Wereldoorlog liet diepe sporen achter in Westkapelle. Al in 1939 werd het dorp gemilitariseerd. Tijdens de bezetting werd het onderdeel van de Atlantikwall. In oktober 1944 bombardeerden Britse bommenwerpers de zeedijk om Walcheren te laten overstromen. Veel bommen troffen het dorp. Huizen werden verwoest, straten weggevaagd. In de molen De Roos kwamen 44 mensen om. In totaal vielen er meer dan 150 doden. Meer dan 80% van het dorp was onbewoonbaar. De overlevenden vluchtten naar veiliger gebieden. Het bombardement wordt nog steeds herdacht als ‘Het Bombardement’. Het water stroomde dagelijks het dorp binnen via het dijkgat. De ravage was compleet. Toch begon het herstel al kort na de geallieerde landing.
Bevrijding
Op 1 november 1944 begon Operatie Infatuate II. De geallieerden landden met amfibievoertuigen in het dijkgat van Westkapelle. Britse slagschepen namen de Duitse stellingen onder vuur. Ondanks hevig verzet wisten mariniers het dorp in te nemen. Slechts enkele inwoners waren nog aanwezig. De meeste Duitse troepen gaven zich snel over. De kerk werd tijdens de gevechten geraakt en stortte in. Alleen de toren bleef staan en kreeg later een functie als vuurtoren. Met de bevrijding begon ook de wederopbouw. Er heerste ontreddering, maar ook opluchting. De strijd om Walcheren was nog niet voorbij. Maar Westkapelle was bevrijd – althans, wat er nog van over was. Een verwoest dorp, maar met hoop op herstel.
Evacuatie & ontreddering
Na de bevrijding stond Westkapelle grotendeels onder water. Het dorp was onleefbaar. Inwoners werden verplicht geëvacueerd naar Zuid-Beveland en Domburg. Alleen dijkwerkers mochten blijven. De huizen waren ingestort, modder en wrakstukken lagen overal. Sommige mensen leefden in bunkers. Er was geen stroom, water of voedsel. In de winter van 1944-1945 was overleven moeilijk. Toch keerde men langzaam terug. Met hulp van het Rode Kruis en geallieerde dumpgoederen kwam hulp op gang. De mentaliteit van de bewoners bleef onveranderd: liever thuis in armoede dan afhankelijk van anderen. Koningin Wilhelmina bezocht het dorp per amfibievoertuig. Haar komst gaf troost en kracht. De eerste stenen voor herstel werden gelegd.
Wederopbouw (1945–1957)
In 1945 begon de drooglegging van Walcheren. Het dijkgat bij Westkapelle was inmiddels 600 meter breed. Met hulp van caissons, draglines en duizenden arbeiders werd de zeedijk gesloten. In 1946 was het eiland droog. Noodwoningen verschenen in Westkapelle. Barakken en houten huisjes boden tijdelijk onderdak. Architect Roosenburg ontwierp het nieuwe dorp. De Zuidstraat bleef de ruggengraat. In 1947 werden de eerste nieuwe huizen opgeleverd. In 1954 werd een nieuw gemeentehuis geopend. Ook het verenigingsleven bloeide op, met de stichting “Westkapelle Herrijst”. In 1957 werd de wederopbouw officieel afgesloten met het plaatsen van het Sherman-monument. De identiteit van het dorp was hersteld.
Vandaag de dag
Westkapelle maakt sinds 1997 deel uit van de gemeente Veere. De geschiedenis is nog altijd voelbaar. Het Dijk- en Oorlogsmuseum Het Polderhuis vertelt het verhaal van het dorp. Monumenten, zoals de Sherman-tank en de gedenknaald op de dijk, herinneren aan de bevrijding. De Westkappelse Kreek is ontstaan in het oude bombardementsgat. Elk jaar op 3 oktober worden de slachtoffers herdacht. De zeedijk werd in de jaren ’80 nog eens versterkt. Enkele huizen moesten wijken voor veiligheid. Toeristen komen voor strand, historie en rust. De gemeenschap is hecht en trots. Westkapelle is een levendig dorp met een unieke geschiedenis. En die geschiedenis wordt levend gehouden voor toekomstige generaties.
